The Fellowship of the Holland Onion - deel 4

In het vierde deel van onze nieuwe serie videoclips ‘The Fellowship of the Holland Onion’ zijn we getuige van de tweede fase van het oogstproces. Al bij het vroege ochtendgloren pakken we de levensreis van de nieuwe Hollandse ui in het zwad op. De geroutineerde uienteler Co van den Dries bepaalt bij het krieken van de dag of zijn vers gerooide uien straks droog genoeg zullen zijn om ingeschuurd te worden. Zijn adagium: Laad de uien als ze droog en warm zijn. Start daarom niet te vroeg en eindig niet te laat.

Het warme nazomerweer heeft goed geholpen bij het drogen van de buitenste rok. De zon zorgt ervoor dat de aanhangende aarde de oogst niet zal versmeren en dat bij het oprapen vast zoveel mogelijk aarde achterblijft in het zwad. Uien laden is op zonnige dagen ideaal. Er wordt veel warmte meegereden in de bewaarschuur, waardoor de droogtijd in de schuur kan worden beperkt en er energie kan worden bespaard. Co weet echter ook dat een te felle en hete zon de uien in het zwad juist kan beschadigen. Zonnebrand is dan een een gevreesd fenomeen.

Maar het werk van een Nederlandse uienteler gaat verder dan het veld. Op het erf zijn de voorbereidingen voor het opladen en inschuren van de nieuwe oogst Holland Onions in volle gang. Met nauwgezette aandacht wordt een intern transportsysteem ingericht en tot ver in de uienbewaarschuur geïnstalleerd.

Pas als de zon hoog genoeg staat, begint het stoere en indrukwekkend efficiënte werk van het opladen. Als een strakke militaire operatie wordt de uienoogst volcontinu machinaal opgepakt, goed uitgezeefd en direct in een meerijdende wagen opgevangen. Valhoogtes worden beperkt om kneuzing en beschadiging van de verse uien te voorkomen en de hardheid te bewaren.

Zodra een volgeladen uienkar op het erf van de teler arriveert, vindt het proces van inschuren plaats. Hierbij wordt opnieuw zoveel mogelijk nog aanhangende grond gescheiden van de vers geoogste uien. De reststroom van droge uienrokken wordt verzameld. Deze wegen vrijwel niets, maar veel velletjes bij elkaar kunnen prima worden vergist tot hernieuwbare energiebron. Later in het verwerkingsproces bij het sorteerbedrijf zullen nog veel meer van deze vellen en andere reststromen worden opgevangen. Letterlijk de hele Hollandse ui is namelijk waardevol!

Onder het toeziend oog van de meester wordt de oogstopbrengst tijdens het inschuurproces gescreend. De goedgekeurde uien worden zorgvuldig los op elkaar gestapeld tot een hoogte van zo’n 4 meter. Om straks rondom goed met luchtstromen van buiten te kunnen worden geventileerd en nagedroogd.

Met een  hogere begintemperatuur gaat het nadrogen veel beter. Goed drogen is essentieel. Om te ventileren met drogende lucht moet het dauwpunt van de buitenlucht minimaal 6 graden Celsius lager liggen dan de temperatuur van de ingeschuurde partij. Zo daalt de relatieve luchtvochtigheid in de partij naar ongeveer 50 tot 60 procent. Vervolgens stijgt de luchtvochtigheid in de partij langzaam. Zodra de relatieve luchtvochtigheid weer op circa 80 procent komt, wordt het opnieuw tijd om te ventileren. In het begin zal dit al na enkele uren al nodig zijn. Na enkele dagen wordt dit eens per dag. Goed nadrogen kenmerkt zich doordat de luchtvochtigheid zich als een zaagtand gedraagt (zie grafiek).

 Bron: WUR

In de beschutting van de droogschuur verliest de verse oogst zo geleidelijk aan het overtollige vocht. De buitenste lagen zullen straks hun unieke, Hollandse gouden glans krijgen. Een nieuwe generatie Holland Onions gaat in zijn winterslaap.